پاسخ به شبهات غير مقلدين درمورد تعويذات مولانا محمد عمر سربازي(رح)

بعضي افراد بر جناب مولانا محمد عمر رحمة الله عليه اعتراض مي كنند كه در كتاب تعويذات خود نداي غير الله كرده و اين شرك است. جناب مولانا درزمان حيات خود اين مسأله را توضيح داده است كه مطلقاً نمي توان آن را شرك قرار داد. اكنون جهت اطلاع از اين مسأله وجواب آن، اين سؤال با جواب از فتاواي منبع العلوم كوه ون نقل شده است و خدمت خوانندگان تقديم مي گردد، تا حكم اين مسأله را دريافت كنند ودر دام افراد مغرض ودشمنان علماي رباني واولياء خدا گرفتار نگردند.
يا جبرئيل و يا رسول الله گفتن مطلقا ممنوع نيست
الإستفتاء(9): بنده يك كتاب از كتابهاي شما را گرفتم (شفاءالاسقام) كه در آن خيلي تعويذات سود بخش موجود است و همچنين يك نقشه در آن ديدم كه در آن يا جبرائيل يا ميكائيل يا اسرافيل يا عزرائيل نوشته شده بود. و اين كلمه ي يا در اول هر چهار اسم موجود بود. يكي از دوستان ما اعتراض كرد كه اين «يا» حرفي است از حروف نداء، و ندا وقتي صورت مي گيرد كه آن منادي موجود باشد، يا آواز را بشنود. پس در اين كلمه اعتراض كرد كه جبرئيل و ... موجود نيست پس چرا يا حرف ندا را بر جبرئيل و غيره ذكر كرده است. ما از جوابش قاصر مانديم .لهذا اين مسأله را براي ما واضح فرمائيد، تا اشكال رفع گردد، شخص گوينده همچنين يا رسول الله گفتن را ناجايز مي داند.
الجواب و هو الهادي الي الصواب
اولاً: اين شخص معترض اشتباه گفته است كه «يا» حرف ندا مخصوص به آن وقت است كه منادي در محل شنيدن صدا موجود باشد، چرا كه نزد همه نحويها «يا» حرف ندا براي قريب و بعيد هر دو بكار مي رود .
در شرح جامي مي گويد: «حروف النداء (يا) اعمها استعمالاً لانها تستعمل لنداء القريب و البعيد». (شرح جامي ص361). و بعيد عام است از بعيد موجود و غير موجود.
ثانياً: نداي يا رسول الله و يا جبرئيل و ... مطلقاً ممنوع نيست؛ چرا كه در آن استغاثه بالذات نيست بلكه در اين نداء تفصيل است. تفصيل آنرا در فتاواي دارالعلوم ديوبند ببينيد، كه مي نويسد: «اصل اينست كه يا رسول الله گفتن نه قطعاً جايز و نه مطلقاً ناجايز است، بلكه تفصيل مسأله چنين است كه اگر يكي به اين عقيده يا رسول الله گويد كه آنحضرت صلي الله عليه و سلم آنجا موجود است يا حتما صداي او را مي شنود، در اينصورت جايز نيست و بلكه يك نوع شرك است. چنانچه به طور تخيّل با خطاب شاعرانه و عاشقانه چنين بگويد، جايز است. چنانكه اهل بلاغت و معاني بيان كرده اند كه بعضي اوقات مي توان معدوم را موجود يا غائب را حاضر فرض كرد و مورد خطاب قرار داد. اين يك نوع بلاغت است كه در قرآن كريم نيز به كثرت وجود دارد و شعر و نظم بدون نكير كسي، نزد تمام علماء جايز و بلكه مورد استفاده ي اجله ي علماء است. در اين ندا در حقيقت هيچ عقيده يا چيزي ديگر دخالت ندارد، بلكه از آثار محبت است. به روي همين نكته است كه بعضي چوبها و ديوارها را خطاب مي كنند ويكي بلبل و قمري را:
تو اي كبوتر بام حرم چه مي داني * زحال ما كه جدا از حريم دلداريم
و يكي ديگر آهو را :
یالله يا ظبيات القاع قلن لنا * أليلي منكن ام ليلي من البشر
در هر زمان نظاير اين ندا بكثرت وجود دارد. به همين ترتيب اگر يكي بر مبناي شوق محبانه بي آنكه عقيده حضور و ناظر بودن غايبي را داشته باشد، او را خطاب كند، حَرَجي نيست. البته اين درست است كه چنانچه كسي يا رسول الله يا رسول الله را عبادت بداند و به طور وظيفه آن را ورد نمايد، بدعت است و چيز بي معنايي هم است. بخلاف «يا الله» چون خود ذكر اسم ذات عبادت است؛ به هر صيغه و به هر صوت كه باشد (فتاواي دار العلوم: 5و5/116، با ترجمه) .
و در كفايت المفتي مي نويسد: «و الحق أن نداء النبي صلي الله عليه و سلم بقول قائل يا رسول الله و يا نبي الله و يا محمد و غيرها من الالفاظ قد يكون بمجرد الشوق لايقصد قائله اسماع المنادي و لايقصد سماعه و حضوره فهذا مما لا مضائقة فيه و قد يكون مع الصلوة و السلام كقوله يا رسول الله او الصلوة و السلام عليك يا رسول الله و يعتقد قائله ان هذا الكلام يصل اليه صلي الله عليه و سلم بواسطة الملائكة الذين يبلغونه عن أمته الصلوة والسلام و هذا ايضاً جايز لحديث ورد فيه. وقد يكون باعتقاد أن الرسول صلي الله عليه وسلم يسمع خطاب كل واحد و يحضر كل مكان فهذا مما ردته النصوص القرآنية و الحديثية و اجمعت الامة علي ان الرسول صلي الله عليه لايعلم الغيب الا ما علمه الله تعالي و من اعتقد ان الرسول صلي الله عليه و سلم كان يعلم الغيب فهو كافر». (كفايت المفتي، 1/176، العقائد فصل چهارم). و همچنين در كتاب مذكور مي نويسد: «علاوه از صلاة و سلام، گفتن «يا رسول الله» با اين اعتقاد كه فرشته ها آن را به آن حضرت مي رسانند جايز است ». (كفايت المفتي، 1/223 فصل دهم. كذا في فتاوي رشيديه ص66و 97 ، فتاوي امداديه ، ص383 و 397) .
ونيز درفتاواي دارالعلوم مي نويسد: «در الفاظ «يا جبرئيل» و غيره اگر اين عقيده باشدكه جبرئيل عليه السلام اين آواز را شنيده و امداد مي رساند، اين عقيده شرك و حرام است و اگر صرفا به منظور تحصيل بركت نوشته است، حرجي نيست اما باز هم ترك استعمال چنين الفاظ موهم بهتر است». (فتاواي دار العلوم ديوبند(امداد المفتين) 7و8/244، با ترجمه) .
از اين عبارت معلوم شد كه آنچه از يا رسول الله و غيره كه بريلوي ها و مبتدعين استعمال مي كنند شرك و حرام است چرا كه آنها آن را با اعتقاد حاضر و ناظر بودن آنحضرت كاربرد مي كنند. و آنچه احقر نوشته ام محض براي تحصيل بركت است اما باز هم خلاف اولي است با توجه به اينكه آن هم مال خودم نيست، بلكه نقل است از آباء و اجداد، و آن هم در چاپ اول است و در چاپ دوم اراده كرده ام كه همين خلاف اولي را هم بيرون كشم و چند نكته ضعيف ديگر كه درشفاء الاسقام است، حذف مي كنم ان شاء الله تا عوام و جهال در اشتباه نيفتند، چرا كه حقير دوست ندارم كه هيچ عامي جاهلي از نوشته هاي من در امري نا مشروع و مشتبه شرعي در اشتباه بيفتد، اما من نيز انسان هستم و انسان هم از سهو و نسيان بري نيست، معصوم فقط كلام معصوم است ديگر هر كسي باشد كلام او امكان اشتباه دارد (يحفظنا الله و اياكم).
وَالله أعلَمُ وَ عِلمُهُ أتَمُ وَ أكْمَل مُحَمَّد عُمَر (غُفِرَ لَهُ)
19 صفر 1410ه . ق
(فتاواي منبع العلوم كوه ون، جلد اول، صفحه ي 56 تا 59)